Podejmując decyzję o budowie domu, należy wybrać projekt najlepiej wpisujący się w oczekiwania domowników. Inwestorzy często decydują się na budynki, które posiadają ciekawe i urozmaicające bryłę elementy architektoniczne. Ich wadą jest jednak to, że mogą znacząco podnieść koszt budowy. Co więcej, niektóre z nich wpływają na tworzenie mostków termicznych i większe straty ciepła w sezonie grzewczym. Obecność takich elementów może się więc wiązać z wyższymi kosztami docieplenia budynku.
Prosta i zwarta bryła domu jednorodzinnego ma sporo zalet. Przede wszystkim wiąże się z niższymi kosztami budowy oraz mniejszymi stratami ciepła. Nie oznacza to jednak, że rozwiązania, które wykorzystują ciekawe elementy architektoniczne, warto pomijać. Dla wielu osób dom z takimi elementami jak ryzality, ganki czy lukarny wygląda znacznie ciekawiej i atrakcyjnej pod względem wizualnym. Jest też sposobem na wyróżnienie się obiektu z otoczenia albo nawiązanie do tradycyjnego budownictwa danego regionu.
Wykusz i ryzalit – często stosowane elementy architektoniczne
O wykuszach i ryzalitach stosowanych w budownictwie jednorodzinnym trudno wspominać osobno, bo elementy te bywają często mylone, a pojęcie wykusz stosowane jest powszechnie do obu form zarówno przez laików, jak i przez specjalistów. Warto zatem zapamiętać, że oba elementy odnoszą się do fragmentu budynku wystającego poza lico ściany, z tą różnicą, że wykusz nie jest związany z fundamentami i stanowi element zawieszony nad ziemią powyżej kondygnacji parteru, natomiast ryzalit jest projektowany od parteru, kończyć natomiast może się powyżej niego albo powyżej kolejnych, wyższych kondygnacji. Choć wykusze i ryzality wyglądają bardzo efektownie, to należy pamiętać, że mogą wpływać na większe straty ciepła.
Ganek – silne nawiązanie do tradycji
Regionalne budownictwo (nie tylko to, które możemy podziwiać w skansenach) może charakteryzować się występowaniem ganków. W przeszłości można je było zobaczyć w wielu domach. Elementy architektoniczne, które są typowymi gankami lub formami pośrednimi, nawiązującymi do tych elementów, możemy spotkać także we współczesnym budownictwie. Formą pośrednią może być przeszklona weranda. W typowej, najczęściej spotykanej formie, ganek był konstrukcją parterową, wspartą na czterech symetrycznych kolumnach. Niekiedy ganki mogły zyskiwać bardziej zamkniętą formę. Stanowiły i nadal stanowią bardzo ciekawy, urozmaicający bryłę budynku element.
Lukarna – atrakcyjna nadbudówka budynku
Kolejnym elementem, który dość często pojawia się we współczesnym budownictwie domów jednorodzinnych, są lukarny. To elementy wystające z dachu budynku, które mają frontową ścianę i umieszczone w niej okno ścienne. Choć stanowi integralną część budynku posiada osobne zadaszenie. Podobnie jak wykusze i ryzality może przyczyniać się do powstawania mostków termicznych, ale wpływa też na uatrakcyjnienie bryły budynku.
Wymienione wyżej elementy architektoniczne dostępne w projektach domów jednorodzinnych cieszą się sporym zainteresowaniem inwestorów. Wiele zależy tu od indywidualnych upodobań oraz możliwości finansowych osoby, która planuje budowę.